Historie Cranendonck

De gemeente Cranendonck in de huidige vorm is ontstaan na het samengaan van de gemeenten Budel en Maarheeze op 1 januari 1997. Uit de geschiedenis boeken blijkt dat er al veel langer sprake is van een intensieve samenwerking.

Het domein Budel wordt het vroegst teruggevonden in de geschiedkundige documenten. Gesticht en geschonken aan de abdij van Luik om de begraafplaats te worden van de grootvader van Karel de Grote.

Maarheeze wordt het eerst genoemd in 1223, wanneer het gebied in leen wordt gegeven aan de Heer van Heeze. Het gebied werd in 1242 geërfd door Engelbert van Horne. Vermoedelijk was hij het die tussen Maarheeze en Soerendonk een kasteel liet bouwen. Geïnspireerd op de natuurlijke omstandigheden ter plaatse (kraan: kraanvogel, donk: hoogte, heuvel) werd het kasteel Cranendonck genoemd. In 1421 waren Maarheeze, Soerendonk, Gastel en Budel reeds verenigd in twee ‘schepenbanken’, die verantwoordelijk waren voor zowel voor het bestuur als de rechtspraak.

In de jaren daaropvolgend komt het kasteel met het omliggende grondgebied, in handen van verschillende eigenaars, waaronder Anna van Egmond. Zij was de eerste vrouw van Willem van Oranje. Nog steeds behoort ‘Barones van Cranendonck’ tot een van de vele titels van H.M. prinses Beatrix. In 1673 werd het kasteel door de Fransen verwoest.

In de Bataafs-Franse tijd met de Franse revolutie die daarop volgde (1795), veranderde er veel. Alle geloven werden gelijk voor de wet. Parochies werden samengevoegd en de schepenbanken werden vervangen door het instituut ‘gemeenten’. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen volgde verschillende samenvoegingen en verzelfstandigingen van de dorpen. In 1938 werd de gemeente Maarheeze eigenaar van Landgoed Cranendonck. De villa die er in de loop der tijd was bijgebouwd werd het bestuurlijke centrum.

Vanaf 1 januari 1997 is de gemeente Cranendonck zoals ze nu is, een feit. De kraanvogel in de gemeentevlag en de huisstijl van de gemeente Cranendonck herinneren aan de natuurlijke omstandigheden, zoals ze ooit waren.

Meer informatie

Een meer gedetailleerde beschrijving van de gemeente Cranendonck is geschreven door de Heemkundekring Cranendonck.